پرکاربردترین نمای نرم‌افزار MSP نمای گانت چارت است. نمودار گانت در مدیریت پروژه کاربرد زیادی دارد و یکی از محبوب‌ترین روش‌ها برای نمایش فعالیتها در طول زمان است. در این آموزش به سفارشی‌سازی نمای گانت در MSP و تنظیمات مربوط به این نما می‌پردازیم.
تنظیم خطوط راهنما در نمای گانت چارت
در نمای گانت چارت می‌توانید از انواع خطوط راهنما استفاده کنید. روی نمودار گانت چارت راست کلیک کنید و سپس روی Gridlines کلیک کنید.
پنجرهٔ Gridlines باز می‌شود.
- در قسمت Line to change می‌توانید از لیست خطوط راهنما، خط راهنمای موردنیاز را انتخاب کنید؛
- در سمت راست می‌توانید نوع و رنگ خطوط راهنما را انتخاب کنید. البته دو بخش در اینجا وجود دارد، Normal که در تمام موارد برای گزینه تعیین شده خط می‌کشد؛
- قسمت At interval که با تکرارهای مشخص شده برای هر مورد خط موردنظر را می‌کشد.
تنظیمات مربوط به نوارها (Bars) در نمای گانت چارت
یکی از مهمترین تنظیمات مربوط به نمای گانت چارت، تنظیمات مربوط به نوارهای این نما است. در نمای گانت چارت راست کلیک کرده و گزینهٔ Bar Styles را انتخاب کنید.
پنجرهٔ Bar Styles باز می‌شود. با استفاده از دو سربرگ Text و Bars موجود در پایین این پنجره تنظیمات مربوط به شیوه نمایش و اختصاصی سازی نوارها را انتخاب کنید.
سربرگ Text
مثلا اگر Task را انتخاب کنید و سپس روی سربرگ Text کلیک کنید، می‌توانید متن موردنظر و محل و موقعیت قرار گرفتن متن را برای نمایش در گانت چارت انتخاب کنید. مثلا اینکه در سمت راست یا چپ و… باشد. اگر در هر قسمت کلیک کنید، می‌توانید از لیست باز شده گزینه موردنظرتان را انتخاب و OK کنید، اگر خواستید موردی را حذف کنید کافی است آن را انتخاب کرده و کلید Delete را بزنید.
سربرگ Bars
همانطور که در تصویر زیر می‌بینید این سربرگ از سه بخش شروع، میانی و انتهایی تشکیل شده است، یعنی می‌توانید تنظیمات زیر را برای سه بخش نوار انجام دهید.
- با استفاده از گزینه Shape یک آیکن خاص را برای نمایش در ابتدا، میانه و یا انتهای نوار موردنظر انتخاب کنید؛
- در قسمت Type مشخص کنید Shape انتخاب شده به صورت نقطه‌چین (Dashed) یا دارای خط یا فریم (Framed) و یا به صورت توپر (Soiled) نمایش داده شود. (این قسمت در حالت Middle وجود ندارد.)؛
- در قسمت Color می‌توانید رنگ موردنظر را انتخاب کنید.
نکته: با استفاده از گزینه Pattern در بخش میانی می‌توانید، یک الگو را انتخاب کنید.
ایجاد نوار جدید برای نمایش در نمای گانت چارت
در قسمت بالای پنجرهٔ Bar Styles روی Insert Row کلیک کنید. با این کار یک ردیف خالی ایجاد می‌شود که می‌توانید یک نوار جدید را در آن اضافه کنید.
- Name: در این ستون یک نام برای نوار جدید وارد کنید؛
- Appearance: در این ستون قالب‌بندی مورد نظرتان را برای نمایش نوار انتخاب کنید؛
- Show For….Tasks: با استفاده از این ستون می‌توانید، مشخص کنید که نوار برای کدام موارد نمایش داده شود. می‌توانید چند گزینه را با هم انتخاب کنید؛
- Row: به طور پیش‌فرض در نمای گانت چارت یک ردیف برای نمایش نوارها وجود دارد ولی تا چهار ردیف قابل انتخاب است؛
- From و To : این دو ستون شروع و پایان نوار را مشخص می‌کنند.
تنظیمات Layout در نمای گانت چارت
در نمای گانت چارت راست کلیک کرده و گزینه Layout را انتخاب کنید.
حالا پنجرهٔ Layout باز می‌شود:
- در بخش Links می‌توانید چگونگی نمایش روابط بین فعالیتها را انتخاب کنید؛
- در کادر Date format قالب‌بندی نمایش تاریخ را انتخاب کنید؛
- در کادر Bar height ارتفاع مربوط به نوارها را انتخاب کنید؛
- اگر گزینه Always roll up Gantt bars را فعال کنید، تعیین می‌کنید که زیر مجموعه‌های تمامی خلاصه فعالیتها در نوارهای آنها نمایش داده شود؛
- اگر گزینه Hide rollup bars when summary expanded را فعال کنید. زیر مجموعه‌های یک خلاصه فعالیت فقط زمانی روی نوار مربوط به آن خلاصه فعالیت نمایش داده می‌شوند که آن خلاصه فعالیت بسته شده باشد؛
- اگر گزینه Round bars to whole days را فعال کنید، مدت زمانی که به صورت گرافیکی نمایش داده می‌شود به روز گرد خواهد شد؛
- اگر گزینه Show bar split فعال باشد، شکستگی نوار نمایش داده می‌شود؛
- اگر گزینه Show Drawing فعال باشد، شکل‌هایی که در نمای گانت چارت قرار داده‌اید، نمایش داده می‌شوند.
Non-working time (تنظیم محور زمانی در نمای گانت چارت)
اگر در نمای گانت چارت راست کلیک کنید و روی Non-working time کلیک کنید، پنجرهٔ Timescale باز می‌شود. در این پنجره می‌توانید تنظیمات مربوط به محور زمانی را انجام دهید. پنجرهٔ Timescale از چند سربرگ تشکیل شده است:
سربرگ‌های Top Tier- Middle Tier – Bottom Tier
در این سه سربرگ گزینه‌ها یکسان است.
- در قسمت Unites هر سربرگ می‌توانید برای سه قسمت بالایی و میانی و پایینی، واحد زمانی موردنظر را انتخاب کنید؛
- در قسمت Label می‌توانید برچسب موردنظر را برای نمایش واحد زمانی انتخاب کنید؛
- در قسمت Timescale Option از لیست کشویی Show، انتخاب کنید که محور زمانی چند بخشی باشد؛
- در قسمت Size اندازه بخشها را انتخاب کنید؛
- اگر تیک گزینه Scale separator را بزنید، خطوط تقسیم کننده بین بخش‌های محور زمانی نمایش داده می‌شوند و در صورت برداشتن تیک، این محور به صورت یک تکه نمایش داده می‌شود.
سربرگ Non-working time
تنظیمات مربوط به زمان‌های غیرکاری با استفاده از این سربرگ انجام می‌شود. در پنجرهٔ Timescale می‌توانید زمان‌های بیکاری تقویم را مشاهده کنید.
- با استفاده از قسمت Color رنگ را انتخاب کنید.
- با استفاده از قسمت Pattern الگوی موردنظر را انتخاب کنید.
- با استفاده از قسمت Calendar تقویم موردنظر را انتخاب کنید.
تنظیم خط پیشرفت (Progress Line) در نمای گانت چارت
برای تنظیم خط پیشرفت روی نمای گانت چارت راست کلیک و گزینه Progress Line را انتخاب کنید.
پنجرهٔ Progress Line باز می‌شود که دارای دو سربرگ است. در سربرگ Dates and Intervals گزینههای زیر وجود دارند:
- Display: اگر تیک این گزینه را بزنید، می‌توانید از دو گزینه زیر مجموعه آن یکی را انتخاب کنید. اگر گزینه At project status date را انتخاب کنید خط پیشرفت بر اساس Status date ترسیم می‌شود. اگر گزینه At current date را انتخاب کنید، خط پیشرفت بر اساس تاریخ جاری سیستم ترسیم می‌شود.
- Recurring intervals: اگر تیک گزینهٔ Display progress lines را بزنید، مشخص می‌کنید که در بازه‌های زمانی خاصی خطوط پیشرفت متعددی رسم شود.
- Select progress lines: در این قسمت با فعال کردن گزینهٔ Display می‌توانید تاریخ‌های موردنظرتان را در لیست زیرین آن انتخاب کرده تا خطوط پیشرفت برای آن تاریخ‌ها رسم شوند.
سربرگ Line Styles: با استفاده از گزینههای موجود در این سربرگ تنظیمات گرافیکی و قالب بندی مربوط به نمایش خطوط پیشرفت را انتخاب کنید.
Show/Hide Bar Styles
اگر در نمای گانت چارت راست کلیک کنید و گزینهٔ Show/Hide Bar Styles را انتخاب کنید. زیرمجموعه‌های آن را مشاهده می‌کنید.
- Critical Task: اگر این گزینه فعال باشد، فعالیت‌های بحرانی پروژه نمایش داده می‌شوند؛
- Slack: اگر این گزینه فعال باشد شناوری کل فعالیتها با نوارهای باریکی که از انتهای آنها امتداد می‌یابد، مشخص می‌شوند؛
- Late Tasks: اگر این گزینه فعال باشد فعالیت‌هایی را که کمتر از مقدار برنامه‌ریزی شده پیشرفت کرده باشند، با رنگ مشکی نمایش داده می‌شوند؛
- Baseline: با کلیک کردن روی فلش کوچک مربوط به این گزینه می‌توانید یکی از یازده خط مبنای موجود در پروژه را برای نمایش در نمای گانت چارت و مقایسه با وضعیت جاری انتخاب کنید؛
- Slippage: با کلیک کردن روی فلش کوچک مربوط به این گزینه لیست تمامی خط مبناهای موجود نمایش داده می‌شود و می‌توانید با انتخاب هر خط مبنا انحراف آن خط مبنا را از برنامه زمان‌بندی اصلی مشاهده کنید؛
- Bar Styles قبلا در قسمت «تنظیمات مربوط به نوارها (Bars) در نمای گانت چارت» توضیح داده شده است.
ایجاد و مخفی کردن یک ستون در نمای گانت چارت
برای ایجاد یک ستون جدید روی یکی از ستون‌ها راست کلیک کنید و سپس روی Insert Column کلیک کنید.
ستونی جدید نمایان می‌شود که بالای آن عبارت Type Column Name (به معنای نام ستون جدید را بنویسید) به چشم می‌خورد. در پایین آن لیست کاملی از ستون‌هایی که می‌توان در MSP ایجاد کرد، دیده می‌شود. نام ستون موردنظر را انتخاب کنید. یا نام موردنظر را خودتان تایپ کنید.
برای مخفی کردن یک ستون روی ستون موردنظر راست کلیک کنید و Hide Column را انتخاب کنید. (این گزینه در تصویر اول «ایجاد و مخفی کردن یک ستون» هایلایت شده است.)
ویرایش ستون‌ها در نمای گانت چارت
روی ستون موردنظر راست کلیک کنید و گزینه Field setting را انتخاب کنید.
پنجرهٔ Field Setting باز می‌شود. این پنجره شامل گزینههای زیر است:
- Field name: با استفاده از این گزینه نام ستون موردنظر را انتخاب کنید. اگر روی لیست کشویی این گزینه کلیک کنید لیستی از نام فیلدها را مشاهده و می‌توانید نام موردنظر را انتخاب کنید؛
- Title: با استفاده از این گزینه برای ستون موردنظر عنوانی را تایپ کنید؛
- Align title: با استفاده از این قسمت می‌توانید محل و موقعیت عنوان ستون را انتخاب کنید. اگر روی لیست کشویی این گزینه کلیک کنید سه گزینه Center، Right و Left برای تعیین محل عنوان ستون در مرکز، راست و چپ نوار عنوان در اختیار شما قرار می‌گیرد؛
- Align data: با استفاده از این گزینه می‌توانید محل و موقعیت داده‌های موجود در ستونی که مربوط به فعالیتها و خلاصه فعالیتها می‌شود را تعیین کنید. بر اساس نیاز می‌توانید چپ‌چین، راست‌چین و یا در مرکز قرار دهید؛
- Width: با استفاده از این گزینه می‌توانید عرض یک ستون را به دلخواه انتخاب کنید؛
- Header text wrapping: در صورتی که این گزینه فعال باشد متن عنوان ستون از خطوط ستون خارج نمی‌شود.
انتخاب فونت موردنظر در نمای گانت چارت
برای انتخاب فونت موردنظر در نمای گانت چارت می‌توانید بر روی یکی از ستون‌ها راست کلیک کنید. سپس گزینه Text styles را انتخاب کنید.
با استفاده از گزینههای موجود در پنجرهٔ Text Styles می‌توانید فونت موردنظر، اندازه و سبک فونت و حتی رنگ فونت یا رنگ صفحه زمینه را انتخاب کنید.
ابزارهایی که تا اینجا گفته شد همه از سربرگ وابسته Format مربوط به Gantt Chart نیز قابل دسترسی هستند. حالا به معرفی چند ابزار دیگر از این سربرگ می‌پردازیم.
کاربرد ابزار Gantt Chart Style در سربرگ Format
با استفاده از نماهای گرافیکی از پیش تعریف شده در این قسمت می‌توانید به نوارها، یکی از این فرمت‌بندی‌ها و رنگ‌بندی‌های موجود را اختصاص دهید.
ابزارهای گروه Show/Hide در سربرگ Format
- Outline Number: اگر این گزینه را فعال کنید، کد مربوط به ساختار شکست هر فعالیت در ستون Task name ظاهر می‌شود.
- Project Summary Task: اگر این گزینه فعال باشد خلاصه فعالیت کل پروژه نمایش داده می‌شود.
- Summary Task: فعال بودن این گزینه باعث می‌شود خلاصه فعالیتها نمایش داده شوند.
رسم کردن یک شکل در نمای گانت چارت (Drawing)
اگر قصد داشته باشید که یک شکل را به نمودار گانت اضافه کنید و درون آن مطلب خاصی را بنویسید، یا برای یک فعالیت خاص می‌خواهید مطلبی را در نمای گانت چارت وارد کنید به راحتی می‌توانید با استفاده از سربرگ Format و ابزار Drawing این کار را انجام دهید.
بر روی Drawing کلیک کنید یک لیست کشویی باز می‌شود که شکل‌های مختلفی را نمایش می‌دهد. هر کدام از این شکل‌ها را می‌توانید انتخاب و در نمای گانت چارت اضافه کنید.
روی یک شکل که در نمای گانت چارت ایجاد کردید راست کلیک و سپس گزینه Properties را انتخاب کنید.
پنجرهٔ Format Drawing باز می‌شود که می‌توانید با استفاده از آن کلیه تنظیمات و تغییرات مربوط به این شکل را انجام دهید. اگر Text box را انتخاب کنید، می‌توانید در آن متن موردنظرتان را اضافه کنید. پنجرهٔ Format Drawing دارای دو سربرگ است.
سربرگ line & Fill
این سربرگ دارای دو بخش است:
- در بخش Line این امکان وجود دارد که یکی از گزینههای None یا Custom را انتخاب کنید که دور این شی خط وجود داشته باشد یا خیر. اگر گزینه Custom را انتخاب کنید، می‌توانید در قسمت Color در همین بخش رنگ مربوط به خطوط را مشخص و در قسمت Line ضخامت خطوط را تعیین کنید.
- در بخش Fill با انتخاب یکی از دو گزینه None یا Custom مشخص کنید که آیا شکل دارای رنگ و الگو باشد یا نباشد. با استفاده از گزینه Color رنگ مربوط به آن را انتخاب و با استفاده از گزینه Pattern الگوی موردنظر را انتخاب کنید.
سربرگ Size & Position
می‌توانید محل و موقعیت قرار گرفتن شی ایجاد شده، اندازه و سایز آن را انتخاب کنید. در این سربرگ گزینههای زیر وجود دارد:
- در بخش Attach to timescale می‌توانید انتخاب کنید که این شی به محور زمانی درون گانت چارت اختصاص داده شود؛
- در بخش Vertical می‌توانید فاصله عمودی این شی را از محور زمانی انتخاب کنید؛
- اگر گزینه Attach to task را فعال کنید، می‌توانید در کادر ID شناسه فعالیتی را که نیاز دارید، این شی به آن متصل شود را وارد کنید؛
- اگر گزینه Attachment point را انتخاب کنید، این شی روی میله‌های گانت مربوط به فعالیت قرار می‌گیرد؛
- اگر گزینه بعدی که یک نوار را نمایش می‌دهد، انتخاب کنید، بعد از نوار مربوط به فعالیتها این نوار قرار می‌گیرد در کادرهای Horizontal و Vertical می‌توانید فاصله عمودی و افقی این نوار را در نمای گانت چارت وارد کنید؛
- در بخش Size و در کادرهای Height و width طول و عرض شکل ایجاد شده را انتخاب کنید.
جمع‌بندی
در این آموزش سعی کردیم تنظیمات موردنیاز برای سفارشی سازی نمای گانت چارت را معرفی کنیم تا بتوانید نمای گانت چارت که یکی از مهمترین نماهای MSP است را به گونه‌ای صحیح سفارشی سازی کنید.
اگر به موضوع مدیریت پروژه و برنامه‌ریزی علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌کنم ویدئوی زیر رو هم ببینید. توی این ویدئو نحوه مدیریت کارها با ترلو (Trello) رو آموزش دادم. ترلو یک ابزار ساده و کارآمد برای مدیریت کارها و پروژه‌ها به صورت شخصی و تیمی است. ما در تیم پویان همه برنامه‌هامون رو با ترلو مدیریت می‌کنیم.
عالی بود ممنون بابت آموزش ساده و مفیدتون
خوشحالم که این مقاله برای شما مفید بوده. سپاس از همراهی تون. موفق و پیروز باشید.
عالی بود..ممنون
خواهش می کنم. خوشحالیم که این مطلب برای شما مفید بوده. موفق باشید.
سلام. آیا امکان داره ستونی با وزن ریالی برای فعالیتها تعریف کنیم و در نمودار گانت چارت، درصد پیشرفت برنامه ای رو برای هر ماه
از فعالیت موردنظر نمایش بده؟ یعنی بعنوان مثال اگر وزن مالی فعالیتی ۱۰ درصد هست و زمان انجام اون دو ماه، در نمودار، درصد پیشرفت هر یک از ماهها رو ۵ درصد نمایش بده؟
من وقتی تاریخ میزنم وارد ماهه دیگه میشم دیگه نمیتونم
نموادر گانت مربوط به فعالیت ببینم فقط مال اون ماه اول میتونم ببینم چیکار کنم