نرم‌افزار ورد پر است از ترفندهای ریز و درشت برای ویراستاری که شاید خیلی ساده به نظر برسند، اما می‌توانند گره‌های بزرگی را از کارتان باز کنند. کافیست خود را در دریای Word غوطه ور سازید تا ببینید چه مرواریدهایی صید خواهید کرد! شاید برایتان پیش آمده باشد که یک کلمه‌ی پر تکرار را در یک متن اشتباه تایپ کرده‌اید و نمی‌دانید چگونه این همه اشتباه را تصحیح کنید؛ یا مثلا می‌خواهید یک محتوا در فضای مجازی تولید کنید ولی نمی‌دانید چه قواعد و اصولی را باید رعایت کنید. در این آموزش از سلسله مقالات ویراستاری با Word می‌خواهیم یکسری ترفندها و نکات تکمیلی را در مورد نوشتن و ویراستاری توضیح دهیم.
پیش‌نوشت: این آموزش به صورت پیوسته آپدیت خواهد شد و نکته‌ها و ترفندهای پرکاربرد مورد نیاز ویراستاری را به آن اضافه خواهم کرد.
نیم فاصله چیست و چرا از نیم فاصله استفاده می‌کنیم؟
این روز‌ها دغدغه خیلی از افرادی که در فضای مجازی تولید محتوا می‌کنند این است که درست و خوانا بنویسند. یکی از عادت‌های خوب در تایپ و ویراستاری نوشته‌ها رعایت نیم‌فاصله است. نیم‌فاصله جداسازی بین حروف را بدون ایجاد فاصله بین آنها انجام میدهد. به عنوان یک نویسنده آنلاین یا ویراستار، سعی کنید از این به بعد این موضوع را مدنظر داشته باشید. تجربه خود من این است که بعد از مدتی این موضوع به عادت تبدیل می‌شود که عادت بسیار خوبی هم است!
نیم‌فاصله با نام اختصاری ZWNJ در جدول کاراکترهای یونیکد با کد ۲۰۰c مشخص شده است. کلید میانبر آن در ورد Alt+0157 است. ZWNJ مخفف zero-width non-joiner است.
در زبان فارسی دو نوع فاصله وجود دارد:
فاصله حقیقی: همان فاصله معمولی است که در هنگام تایپ با استفاده از کلید Space ایجاد می‌کنیم؛ مانند فاصله بین کلمه «نرم افزار»
فاصله مجازی یا نیم‌فاصله: این نوع فاصله به زیبایی و خوانایی متن کمک میکند. در مثال بالا در اصل بهتر بود که بین نرم و افزار نیم‌فاصله ایجاد کنیم نه فاصله! بنابراین درست این بود که بنویسم: «نرم‌افزار»
دلایل استفاده از نیم‌فاصله:
- اجزای کلمه را به هم نزدیک‌تر میکند تا خوانایی متن بیشتر شود.
- زمانی که کلمه به انتهای سطر می‌رسد و بخشی از آن در سطر قرار نمی‌گیرد، اجازه نمی‌دهد نصف کلمه در سطر بالا و نصف دیگر در سطر پایین قرار بگیرد.
موارد استفاده از نیم فاصله در زبان فارسی
موارد استفاده از نیم فاصله در زبان فارسی بسیار متعدد است. در لیست زیر موارد پرکاربردتر را نوشته‌ام:
- «می» و «نمی» در فعال‌های مضارع مانند: می‌روم، می‌گویید
- پسوند فعل‌ها مانند: رفته‌ام، برداشته‌اید
- نشانه جمع «ها» مثل: کتاب‌ها
- واژه‌های مرکب مثل: نرم‌افزار، سیل‌آسا
- اضافه کردن «ی» به آخر کلمات مانند «گزینه‌ی»
- پسوند «تر» و «ترین» مانند: بزرگ‌ترین (به جز موارد استثنا مانند: «بهتر» و «بیشتر» و «کمتر» که پسوند «تر» به کلمه متصل است)
روش‌های درج نیم‌فاصله
- استفاده از کلید ترکیبی Ctrl+Shift+2
- استفاده از کلید Alt+0157
- استفاده از کلید ترکیبی Shift+Space در صفحه کلید استاندارد فارسی (در مورد صفحه کلید استاندارد فارسی در ادامه همین مقاله توضیح داده‌ام)
تعیین کلید میانبر دلخواه برای کاراکتر نیم‌فاصله
همانطور که در بالا گفتیم چند کلید میانبر برای درج نیم‌فاصله وجود دارد؛ اما شما می‌توانید کلیدهای دلخواه خودتان را برای درج این کاراکتر تعیین کنید. برای این کار مراحل زیر را انجام دهید:
به سربرگ Insert بروید. روی Symbol کلیک کنید. سپس روی More symbol کلیک کنید.
حالا پنجره‌ی Symbol باز می‌شود.
- در قسمت Charachter code کد ۲۰۰C را وارد کنید. بعد از وارد کردن کد، کاراکتر نیم‌فاصله در بین Symbolها دیده می‌شود (کاراکتر بدون شکل-مربع خالی) در قسمت Unicode name هم نام آن با عنوان zero-width non-joiner مشاهده می‌شود که کلید میانبر پیش‌فرض آن هم Alt+0157 است. در تصویر آن را هایلایت آبی کرده‌ام
- برای تعیین کلید میانبر دلخواه خودتان، روی Shortcut key کلیک کنید.
پنجره‌ای تعیین کلید میانبر باز می‌شود.
- در این قسمت کلیدهای مورد نظر را با هم فشار دهید. من در اینجا کلیدهای Ctrl+space را در نظر گرفته‌ام؛ چون گرفتن این دو کلید برایم راحت‌تر است.
- حالا روی Assign کلیک کنید تا کلید میانبر برای کاراکتر ثبت شود.
نکته: در تصویر بالا می‌بینید که نام دیگر این کاراکتر No-width optional break است؛ در واقع نام استاندارد یونیکد آن Zero width Non_Joiner است. اگر شما به پنجره‌ی Symbol برگردید و روی Special characters کلیک کنید، نام این کاراکتر را در لیست کاراکترهای خاص می‌توانید مشاهده کنید. در همین پنجره هم اگر روی Shortcut Key کلیک کنید، می‌توانید برای آن کلیک میانبر تعریف کنید.
نکته: کلید میانبر تعریف شده، فقط در نرم‌افزار ورد درست عمل میکند. برای درج نیم‌فاصله در وب یا نرم‌افزارهای دیگر دو راه دارید:
- از کلیدهای پیش‌فرض خود کاراکتر که در بالا گفتیم استفاده کنید؛ مانند Ctrl+Shift+2
- از کلیدهای Shift+Space در صفحه کلید استاندارد فارسی استفاده کنید. (توصیه من به شما این روش است که در ادامه در مورد آن توضیح می‌دهم)
نیم‌فاصله کاذب (Optional Hyphen)
خیلی از افراد از کلیدهای ترکیبی اشتباه برای درج نیم‌فاصله استفاده می‌کنند و فکر می‌کنند که درست انجام دادند؛ اما وقتی متن را در وب یا نرم‌افزار دیگری کپی می‌کنند، به هم می‌ریزد. مثلا ترکیب کلیدهای Ctrl+- در نرم‌افزار ورد به صورت پیش‌فرض علامت خط پیوند اختیاری (Optional Hyphen) است که نیم‌فاصله نیست. در واقع این کاراکتر به کلمات اجازه میدهد در صورت لزوم در انتهای سطر شکسته شوند و به شکل خط تیره نمایان می‌شود. اگر متنی را که با این کاراکتر برایش نیم‌فاصله گذاشتید به وب یا نرم‌افزار دیگری ببرید به صورت تصویر زیر نشان داده می‌شود:
علت اینکه در محیط word مانند نیم‌فاصله دیده می‌شود، تنظمیات ورد است. کافیست پنجره Word Option را باز کنید و در قسمت Display تیک Optional hyphens را بزنید تا کاراکتر آن را هنگام تایپ ببیند و دیگر گرفتار این نیم‌فاصله‌ی کاذب نشوید.
در پایان آوری میکنم که نکته‌های این مقاله به صورت پیوسته به روز خواهد شد. پیشنهاد میکنم برای تسلط بیشتر بر Word و یادگیری نکات دیگر ویراستاری آموزش‌های زیر از سلسه مقالات ویراستاری با Word را هم مطالعه کنید:
قسمت اول ویراستاری با Word ( تصحیح اشتباهات املایی و دستوری، ترجمه، شمارش کلمات و…)
قسمت دوم ویراستاری با Word (یادداشت‌نویسی در word)
قسمت سوم ویراستاری با Word (آموزش کامل ترک چنج)
قسمت چهارم ویراستاری با Word (محافظت از اسناد ورد در برابر ویرایش)
این مقاله با کمک همکارم خانم زارعی آماده شده است.
سلام،چگونه در یک فایل ورد،بعد از کلیه ویرگول‌هایی که یک فاصله بعدشان،رعایت نشده،فاصله بگذاریم.
سلام، چگونه در یک فایل ورد، بعد از کلیه ویرگول‌هایی که یک فاصله بعدشان، رعایت نشده، فاصله بگذاریم.
مثل همین جمله که درست کردم.
دکمه‌های Ctrl+H را فشار دهید.
در قسمت اول علامت ویرگول (،) قرار دهید و در قسمت پایین‌تر (Replace with) یک ویرگول و یک فاصله بگذارید: «، »
و بر روی تمام فایل اعمال کنید.
سلام مطالبتون بسیارعالی و کاربردی هستند تشکر فراوان
سوالی داستم
اول اینکه چگونه در ورد تعیین کنیم هرسطر تعداد کلمات دلخواه جای بگیرد ؟
و دوم ممنون میشم راه حل و تکنیک ساده‌ای برای تایپ بیتهای شعر پیشنهاد بدید
مجدد تشکر میکنم قلمتون مانا و توانا
سلام
کلید Ctr+space در ورد را برای درج نیم فاصله اختصاص دادم ولی در هنگام استفاده فونت را تغییر میدهد و مثلا از B Nazanin به Times New Roman تغییر میدهد
برای درست شدن چه کار باید انجام بدم؟
سلام
در آموزش با ابزارهای ویراستاری در Word آشنا شوید (نکات و ترفندها)دقیق و مرحله به مرحله با قسمت “تعیین کلید میانبر دلخواه برای کاراکتر نیم فاصله” پیش برین و کلیدها رو ثبت کنید درست میشه.
سلام و عرض ادب
من در قسمت سمبل اشتباهی کلید میانبر ctrl+a را تعریف کردم الان میخام حذفش کنم هرکاری می کنم حتی ورد را ریست کردم باز نشد برای سلکت کردن کل متن دچار مشکل شدم لطفا راهنمایی کنید ممنون
وقتي به حاي نيم فاصله ها يه علامت مربع مانند ميفته، چجوري ميشه تو كل متن اصلاحش كرد؟
يه سؤال ديگه اينكه به جاي فاصله دايره هاي كوچيك افتاده مشكلش چيه و چجور ميشه رفعش كرد؟
چه کلیدی رو می زنید که علامت مربع مانند تایپ میشه؟
سلام. من همین راه رو رفتم. کلیدهای کنترل و اسپیس رو برای نیم‌فاصلۀ استاندارد تعریف کردم. ولی علامت مربع مانند تایپ میشه. لطفاً راهنماییم کنید.
البته برای وضعیت استاندارد ورد نه.
یعنی فایلهای معمولی ورد این مشکل رو ندارن.
یه تمپلیت ویژه هست که تمام تنظیماتش شبیه وضعیت استاندارد ورد روی سیستمه. ولی اینجا علامت مربع مانند تایپ میشه.
سلام. پس در حالت استاندارد ورد مشکلی ندارید.
چه تمپلیتی هست؟
سلام. ممنون از توجهتون. یه تمپلیت سازمانی که سربرگ ویژه‌ای داره و باید از این استفاده بشه. وقتی مایکروسافت ورد نسخۀ ۲۰۰۷ بود تا چند روز پیش، هیچ مشکلی نبود. حالا که اومدم نسخۀ ۲۰۱۶ این مشکل بروز کرده. گهگاهی در فایلهای ورد ایجادشده از این تمپلیت، نیم‌فاصلۀ استاندارد درست تایپ میشه (پنج درصد موارد) ولی هر حیله‌ای رو در نحوۀ فشردن کلیدها به‌کار میبرم باز هم در نود و پنج درصد موارد مشکل برقراره.
کلیدهای میانبر تایپ نیم‌فاصله رو عوض کردم باز مشکل برقرار بود.
وقتی از طریق سیمبولز میرم و نیم‌فاصله رو درج میکنم مشکلی وجود نداره. الان متاسفانه باید مدام برم تو قسمت سیمبولز و نیم‌فاصله رو از اونجا اینزرت کنم.
شیفت + کنترل + ۲ در همین تمپلیت هم کار می‌کنه و نیم‌فاصلۀ استاندارد تایپ می‌کنه.
اینطور که میگین همه راه ها رو امتحان کردین. پس دیگه باید از همون ctrl+shift+2 استفاده کنین واسه این تمپلیت خاص
سلام ممنونم از شما
بسیار کاربردی بود
سلام. خواهش می کنم. خوشحالیم که این آموزش برای شما کاربردی بوده.
بسیار اموزنده بود و مفید
خوشحالم که این آموزش برای شما مفید بوده.
یه سوال داشتم از خدمتتون، چجوری در اپشن ورد ۲۰۱۰، تنظیم کنیم که نمایش نیم فاصله در ورد به صورت یک خط عمود نمایش داده بشه. فقط تنظیمش رو من یادم رفته. اگر لطف بفرمایید به صورت عکس بفرستین. ممنون میشم
با تشکر از شما
سلام. من میخوام توی ورد بنویسم “سیاسی-اقتصادی”، به‌طوری که اگر در آخر سطر قرار بگیره، از محل خط تیره شکسته نشه. در صفحه کلید استاندارد فارسی، “shift+ctrl+-” برای این کار هست، ولی خط تیره‌ای که حاصل میشه، خیلی کوتاه هست. چکار باید کرد؟
سلام. خط تیره که دیگه اندازه اش همونقدر هست و نمی تونید اندازه خط تیره رو تغییر بدین.
وقت خوش. من دچار نیم فاصله کاذب شدم چطوری رفعش کنم؟
در آموزش با ابزارهای ویراستاری در Word آشنا شوید (نکات و ترفندها) در قسمت تعیین کلید میانبر دلخواه برای کاراکتر نیم فاصله به صورت مرحله به مرحله و تصویری توضیح داده شده.
سلام فاصله بین کلمات را چطور میشه کم کرد، بعضی پاراگراف ها بین کلمات فاصله زیادی وجود داره و با زدن اینتر درست میشه منتهی ادامه جمله میره خط بعدی و با برگشت و چسباندن جمله دوباره فاصله ایجاد میشه. روش های مختلفی امتحان کردم اما درست نشد. ممنون میشم راهنمایی بفرمایین
ببخشین پاسخی برای این سوال وجود نداره؟ خیلی گیر کردم
سلام. احتمالا از اینترنت کپی کردین متن هاتون و این به خاطر زدن shift+enter زدن هست باید از find و replace کمک بگیرین. در کادر find کلیک کنین بعد روی special کلیک کنید و گزینه manual line break رو انتخاب کنین بعد در کادر replace کلیک کنید و روی special کلیک کنید و گزینه paragraph mark را انتخاب کنید. و replace all رو بزنید.
سلام، من از ورد ۲۰۱۹ استفاده می کنم و وقتی نیم فاصله میزنم خود ورد اون رو به عنوان غلط املایی در نظر میگیره و زیرش خط قرمز میکشه، قبلا اینطوری نبود ولی الان کل صفحاتی که تایپ میکنم پر از خط قرمز میشه، برای رفع این مشکل چکاری میتونم انجام بدم؟
ممنون
سلام. نباید نیم فاصله رو خطای نگارشی بگیره. نیم فاصله رو با کلیدهای درستش ایجاد می کنید؟
در پنل مربوط به غلط گیر املایی و نگارشی Ignore all رو بزنید.
سلام و وقتتون بخیر
عذر میخوام مزاحم میشم. من طبق مراحلی که توی مقاله توضیح دادید، کلید میانبر (ctrl+space) را برای نیم فاصله تعریف کردم اما متاسفانه هر بار که در ورد استفاده می کنم، همزمان با درج نیم فاصله، فونت را هم تغییر می دهد و هر فونتی که در حال تایپ با آن هستم به فونت Arial تبدیل می کند. خیلی جست و جو کردم که چطور این مشکل را رفع کنم اما به هیچ نتیجه ای نرسیدم و راهی پیدا نکردم. شما می تونید راهنمایی ام کنید که چطور این مشکل رو رفع کنم؟ خیلی ممنون
سلام. وقت شما هم بخیر حتما نباید Ctrl+space رو انتخاب کنین هر کلید میانبر دیگه ای که خودتون بخواین می تونین تعیین کنین ولی توجه کنین که کلیدها رزرو شده نباشن مثلا ctrl+c برای عمل کپی رزرو شده و نباید انتخاب کنید.
سلام وقت بخیر
مطالبتون بسیار عالی، کاربردی و با بیان ساده هستن واقعا ممنون از شما.
سوالی که دارم آیا میشه در ورد مشخص کنیم یک سطر چند کلمه داشته باشد؟؟ چگونه؟؟
و دیگر اینکه پیشنهاد شما برای تایپ راحت بیتهای شعر در ورد چیست،؟
بینهایت از شما سپاسگذارم
قلمتان پرتوان
سلام.وقت بخیر
برای اینکه در ورد۲۰۱۶ کل متن یک فایل از لحاظ دستوری (نیم فاصله، ویرگول و… ) تنظیم بشه باید چکار کرد؟
چرا گاهی چند کلمه در یک سطر بصورت کشیده موشته می شود راه حل رفعش چیست؟پیشاپیش ممنون
سلام. وقت شما هم بخیر. میتونید از افزونه ویراستیار استفاده کنید.
در رابطه با سوال دوم احتمالا به جای enter از shift enter استفاده شده که برای حل اون باید از Find و Replace استفاده کنید. در کادر find کلیک کنین از قسمت Special گزینه line break رو انتخاب کنین و در کادر replace کلیک کرده از قسمت format گزینه paragraph mark رو انتخاب کنین.
سلام. کاراکترهای wilecard برای کاراکترها استفاده میشن.
سلام وقت به‌خیر. ببخشید در کیبورد من ctel+shift+2 نیم‌فاصله رو نمی‌گیره. چی کار باید کنم؟
سلام. وقت شما هم بخیر. در هر سیستمی برای درج نیم فاصله ctrl+shift+2 برای درج نیم فاصله عمل می کنه. توجه داشته باشین عدد ۲ بالای حروف رو بگیرید نه عدد ۲ موجود در قسمت سمت راست صفحه کلید رو. موفق باشید.
سلام من فودر های متفاوتی برای صفحه های متفاوتی مدنظر دارم اما با تغییر و درست کردن هر فودر تمامی صفحات تغییر میکند …. باید چیکار کنم؟
سلام باید فصل‌بندی انجام بدید. مقاله آموزش کامل فصل‌بندی کتاب و پایان‌نامه در Word را مطالعه بفرمایید. موفق و پیروز باشید.
سلام
با تشکر از شما،چرا هر بار دکمه اینتر را می زنم فاصله بین پاراگرافها سه برابر حالت معمول میشه(به محض زدن اولین اینتر کرسل میره انتهای صفحه)همه کارهای تنظیم اندازه پاراگراف و خط را انجام دادم حتی آفیس را پاک کردم دوباره نصب کرد مشکل برطرف نشد با یوزر دیگران وارد بشیم مشکلی نیست ولی با یوزر خودم مشکل پا برجاست
خواهش می کنم. احتمالا تنظیمات مربوط فاصله خطوط دستکاری شده واگر با تغییر یوزر مشکل حل میشه یوزر جدید بسازید برای خودتون.
سلام تشکر میکنم از وقتیکه گذاشتید با توجه به شبکه امکان تغییر یوزر رو ندارم خط اول درست تایپ میشه بعد از اینتر میره انتهای صفحه یک خط یک خط میاد بالا تا صفحه کامل بشه و صفحه بعد هم همینطور